آشنایی با سیستم های تهویه صنعتی

تهویه صنعتی :ایجاد و برقراری سیستمی است تا با استفاده از آن ذرات آلاینده شامل گرد و غبار،‌بخارات، دود و گازهای شیمیایی از طریق تأمین هوای تمیز و بدون آلودگی مضر  و یا تخلیه هوای آلوده از محیط کار خارج نمود و از تماس کارگران با مواد خطرناک در  محدوده و مقدار بیش از حد مجاز جلوگیری نماید.

تهویه صنعتی industrial ventilation

تهویه صنعتی به دو روش صورت می گیرد.

• تهویه رقیق سازی  Dilution Ventilation
• تهویه موضعی  local ventilation       

​

تهویه رقیق سازی Dilution Ventilation

یعنی رقیق کردن هوای آلوده به وسیله هوای پاک و تمیز و کاهش نسبت مواد  به حد مجاز در موارد زیر از آن می توان استفاده کرد

1- میزان سمی بودن ماده آلوده کننده کم باشد. در صورت بالا بود درصد سمی بودن ماده آلوده کننده چون کنترل بر روی نفاط تجع یا یکنواختی لحظه ماده آلوده کننده وجو ندارد پس این روش در این موارد مناسب نیست

2- منبع تولید آلودگی در نزدیکی  کارگر نباشد. با زمان بر بودن کاهش سطح آلودگی  اگر کارکنان در نزدیکی منبع آلودگی باشند دچار آسیب خواهند شد.

3- تراکم مواد آلوده کننده در هوا محیط  زیاد نباشد. به دیلی زمان بر بودن عملکرد سیستم  ممکن تا رقیق شده آلوده کننده به افراد و کارکنان آسیب برسد

4- مواد آلوده کننده به شکل گاز یا بخار باشد(نه گرد و غبار) چرا که آلودگی ناشی از گردو غبار را با رقیق سازی نمی توان کاهش داد

5- آلاینده به طور یکنواخت در محیط پراکنده شود. و نقاط تجمع موضعی مواد آلوده کننده وجود نداشته باشد

6- شرایط آب و هوایی معتدل باشد. چرا که گرم یا سرد بودن بیش از عملکرد این سیستم را تحت تاثیر قرار می دهد.و در مواردی مختل می کند.

7- به وسیله تمیز کننده نیاز نباشد. با رقیق سازی آلودگی به محدوده مجاز برسد و  برای ایجاد محیط تمیز به خنثی کننده جدا کننده و .... نیاز نباشد.

روش های رقیق سازی

تهویه طبیعی natural vent

سیستم های تهویه طبیعی با موفقیت در چند ین مورد  کاربردی، استفاده شده است از جمله:

مدارس ، بیمارستان ها ،فروشگاه های بزرگ و مراکز خرید،ساختمان های اداری و انبارها. مزایای بسیاری در استفاده سیستم های تهویه طبیعی وجود دارد.

مزیت استفاده از آب و هوا ی فضای باز  خارج ساختمان با هدف :

• بازده بالاتر انرژی
• بهبود  کیفیت محیط کار و زندگی در داخل ساختمان
• ایجاد پتانسیل کاهش هزینه
• کاهش هزینه نگهداری و تعویض و تعمیر ات
• سازگاری با  نور روز و نور آفتاب
• افزایش محدود آسایش و رفاه حرارت

تهویه مکانیکی mechanical vent 

در این روش معمولاً با استفاده از فن های محوری هوا جابجا می گردد و خود به چند دسته تقسیم  می شود.

الف- تهویه مکانیکی دمشی بدون جهت مشخص

ب- تهویه مکانیکی مکشی بدون جهت مشخص

ج- تهویه دمشی جهت دار

د- تهویه مکانیکی مکشی- دمشی

به طور کلی تهویه رقیق سازی  مکانیکی کاربرد بیشتری در محیط کار و صنعتی دارد.

این تهویه با یکی از دو هدف زیر در محیط کار مورد استفاده قرار می گیرد.

1- کاهش میزان آلودگی و رساندن آن به حد TLV یا کمتر. threshold limit values (مقادیر حد آستانه)

2- کاهش میزان گازها و بخارات قابل اشتعال یا انفجار و رساندن آن به حد LEL یا کمتر.

در هریک از اهداف فوق اصول زیر بایستی د رتهویه رقیق سازی  رعایت شود.

1- مقدار هوای لازم جهت رقیق کردن هوا و تأمین دو هدف فوق فراهم گردد.

2- محل خروج آلودگی حتی الامکان نزدیک سرچشمه آلودگی باشد.

3- مسیر عمودی هوای تهویه طوری باشد که سرچشمه آلودگی بین کارگر و خروجی قرار گیرد.

4- از ورود مجدد هوای خارج شده به داخل سالن جلوگیری بعمل آید.

تهویه مؤثر: وقتی سیستم تهویه در حال کار است  و هوا را از محل خارج می کند، تمامی این هوا حاوی آلودگی نبوده و مقداری از هوای تمیز را نیز به همراه هوای آلوده از محیط خارج می کند. تهویه مؤثر میزان هوایی است که تمامی آلودگی را با خود حمل نموده و از محیط خارج می سازد و برابر است با:

K ضریب ثابت تهویه مؤثر است می باشد که  (هر قدر کمتر باشد یعنی تهویه مؤثرتر است). به این ضریب (K) ، ضریب ایمنی هم گفته می شود زیرا داریم:                  Q=KQ^’

میزان K به عواملی نظیر شدت سمیت آلاینده، توزیع تهویه در محل، نوع فرآیند و نوع تولید آلودگی میزان تهویه طبیعی، محل استقرار پرسنل و ... بستگی دارد. مثلاً هرچه سمیت ماده بیشتر باشد K بیشتر خواهد بود.

تهویه موضعی  LOCAL VENTILATION

• تهویه موضعی یعنی گرفتن و به کنترل در آوردن آلودگی در منبع تولید و انتقال آن به خارج از محیط کار و تصفیه هوا در صورت نیاز .
• این سیستم در مقایسه با روش تهویه رقیق سازی  کارایی بالاتری دارد و به میزان جابجایی هوای کمتری نیز نیازمی باشد.

اجزاء این سیستم عبارت است از:

• 1- هود (یک یا چند هود)
• 2- کانال های انتقال
• 3- وسیله تمیز کننده هوا
• 4- فن
• 5-دودکش

لازم به تذکر است که تعداد و نوع لوازم و تجهیزات مورد استفاده ممکن است از نظر شکل و ساختار بر اساس نوع طراحی و شرایط کار متفاوت باشد .

منبع: ویدفکتور

انتخاب روغن موتور مناسب

روغن موتور: روانکاری به عنوان علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با یکدیگر تعریف شده است. روانکار ماده ای جامد، نیمه جامد، مایع و یا گاز است که برای کاهش اصطکاک بین دو سطح در بین آن ها قرار می گیرد. روانکارها را در یک نگاه کلی می توان به دو دسته روانکارهای خودرو و روانکارهای صنعتی تقسیم کرد:

روانکارهای صنعتی به سه دسته عمده روغن های صنعتی، گریس ها و روانکارهای ویژه تقسیم می شوند.

انتخاب روغن موتور مناسب

روغن موتور

روغن موتور از دو جزء تشکیل شده است:  

1- روغن پایه 

 2– ادتیو یا افزودنی

روغن پایه موجب می شود که روغن موتور، روانکاری قسمت های متحرک را انجام دهد تا اصطکاک کاهش یابد. ولی از آنجاییکه روغن به تنهایی برای حفاظت موتور کافی نمی باشد. بنابراین از مواد دیگری به منظور جلوگیری از خراب شدن روغن پایه تحت شرایط دمایی موتور و هم چنین حفاظت بیشتر موتور استفاده می نمایند.

مواد افزودنی روغن موتور

1. ادتیوهای پاک کننده: برای پاکیزه نگهداشتن موتور استفاده می شود. چون آلودگی های مختلف را در حالت معلق نگه می دارد و مانع از نشستن آن ها بر روی قطعات موتور می شود.
2. بازدارنده های خوردگی و زنگزدگی: موتور را از آب و اسیدهای تشکیل شده محافظت می نماید.
3. آنتی اکسیدان ها: از اکسیداسیون روغن و درنهایت تشکیل لجن جلوگیری می نماید.
4. مواد ضد سایش: یک فیلم روی سطح فلز تشکیل می دهند تا از برخورد فلز – فلز جلوگیری نمایند.
5.  اصلاح کننده های ویسکوزیته و کاهشدهنده انتظار ریزش: به جریان روغن موتور کمک می کند.

روغن های موتوری از لحاظ گرانروی به دو گروه دسته بندی می شوند:

مقاومتی که یک روغن نسبت به جاری شدن به علت اصطکاک داخلی مولکول های آن از خود نشان می دهد، گرانروی (ویسکوزیته) نامیده می شود.

1. روغن مونو گرید: روغنی است که توانایی کار کردن در دمای بالا یا پایین را دارد.
2. روغن مالتی گرید: این روغن ها که به چهار فصل معروف می باشند. توانایی کارکرد در دمای بالا و پایین را توامان دارا هستند.

روغن های تک درجه ای مانند 20 ، 30 ، 40 ،در موتورهای جدید منسوخ شده است. و روغن های مالتی گرید، امروزه کاربردی غالب دارند. روغن های چند درجه ای که با حرفW )نشانه زمستان(و دو عدد واقع در چپ و راست مشخص می شوند، مانند 42 W 52 ، 15 W 22 از لحاظ کاری مناسب تمام فصول هستند. عدد سمت چپ W ، معیاری از گرانروی روغن در دمای پایین و عدد سمت راست، گرانروی در درجه حرارت بالا را نشان می دهند. 

گرانروی روغن معمولاً در دمای40 و 100 درجه سانتی گراد اندازه گیری می شود. در طبقه بندی انجمن نفت آمریکاAPI برای نشان دادن سطح کیفیت روغن موتور از یک نشان دو حرفی استفاده می شود. حرف اول نشاندهنده نوع موتور است، یعنی خودروهای بنزینی در گروه S و خودروهای دیزلی در گروه C ) خودرو های تجاری(طبقه بندی می شوند.حرف دوم در هر دسته ارائه دهنده کارایی آن طبقه است، به عبارت دیگر سطح کیفیت روغن با بالا رفتن حروف الفبا افزایش می یابد. به این مفهوم که حرف A پایین ترین سطح کارآیی را نشان می دهد و با بالا رفتن حروف، سطح کارآیی نیز افزایش خواهد یافت.

دو عامل مهم برای شناسائی و انتخاب روغن موتور وجود دارد:-سطح کیفیت یا استاندارد روغن ، مثل : API SG / CD

-درجه گرانروی روغن، مثل: SAE 20 W 50

این دو عامل زبان مشترک بین سازندگان خودرو ، تولیدکنندگان روغن و مواد افزودنی و مصرف کنندگان است.

-سازنده خودرو، روغن مناسب رابه کمک علائم مربوط به دو عامل فوق در دفترچه راهنمای خودرو معرفی می کنند.

-تولیدکنندگان روغن علائم مذکور را روی ظروف روغن می ‏نویسند.

-مصرف کننده به کمک دفترچه راهنما و نوشته های روی ظرف، روغن مناسب را شناسائی، انتخاب و مصرف می کند.

سطح کیفیت Performance Level

سطح کیفیت یا سطح کارآئی‏ نشان‏دهنده چگونگی استاندارد روغن است. در واقع سطح کیفیت هر روغن موتور (که با علائم خاصی معرفی میشود) معین میکند که آن روغن برای چه موتوری و چه خودروئی( چه مدلی و با چه سوختی و … ) مناسب است. 

مثال: API SJ

سطوح کیفیت API برای روغن موتورهای بنزینی

منبع: ویدفکتور

شناخت انواع فن و مبانی آن

لازمه یک سیستم کار آمد تهویه هوای سرد، گرم و تخلیه هوا انتخاب و کاربری مناسب فن است. نوع فن های که عموما مورد استفاده هستند شامل نوع سانتریفیوژ و نوع محوری اکسیال است.

شناخت انواع فن و مبانی آن

فن سانتریفیوژcentrifugal fan

در این نوع از فن­ و هواکش ها، هوا از بخش پروانه به سمت پره­ ها حرکت کرده و انرژی جنبشی آن زیاد می­ شود. این انرژی جنبشی قبل از ورود به بخش discharge به انرژی فشاری تبدیل شده و در نتیجه فشار هوا بالا می­ رود. هوا به صورت شعاعی ای ( گریز از مرکز ) در اطراف پروانه پرتاب می شود. برای جهت دادن به حرکت و فشار ایجاد شده نیاز به یک محفظه حلزونی شکل است.

axial fan فن­ های اکسیال ( محوری)

همانطور که از نامشان پیداست، جریان هوا را در طول محور خود به حرکت درمی­ آورند. هوا پس از عبور از پره­ ها، در اثر نیروی لیفت حاصل از ایرودینامیک، پرفشار شده و تغییر مسیر می­ دهد و پس از عبور از مسیر خروجی مجددا تغییر جهت داده و در نهایت در مسیر سرعت ورودی به فن، از آن خارج می­ شود. 

این فن­ ها توانایی تولید فشارهای بالا را با بازده زیاد داشته و با بیشتر شرایط فرایندها کاربردی سازگاری دارند که این یکی از مزیت­ های مهم نوع از فن ها می باشد.

فن­ های سانتریفوژ بر اساس نوع پره به چند دسته زیر تقسیم می­ شوند:

پره­ های ایرفویل (AF )

پره های Airfoil (AF) دارای سطوح و لبه های صاف و صیقلی هستندکه این باعث می شود تا آشفتگی  یاturbulence به میزان زیادی کاهش یافته این شرایط کاهش عمده ای در میزان صدا ایجاد شده و افزایش بازده سبب می شود.

انحنا رو به عقب ( BC )backward curved

در این نوع فن ها گردش پروانه در جهتی است که پشت به انحنای داخلی تیغه ها یا پره ها است. فن­ های BC دارای راندمان کمتری نسبت به فن­ های ایرفویل هستند و می ­توانند گازهای که دارای ذرات هستند را نیز  انتقال دهند. چنانچه غلظت مواد همراه سیال یا گاز بالا باشد پره­ های شعاعی یا مستقیم در نوک مناسبتر می باشند.

پمپ آب خانگی پروانه نوریل پنتاکس CM 50/00

پمپ آب مدل بشقابی تک پروانه  CM یکی از پرمصرف ترین الکتروپمپ های شرکت پنتاکس با کاربردهای وسیعی مانند مصارف خانگی و صنعتی ، سیستم های تهویه مطبوع  ، افزایش و تقویت فشار آب ، مصارف کشاورزی و آبیاری ، مصارف باغبانی و بسیاری دیگر از مصارف صنعتی می باشد ، که از مدل CM50 با قدرت موتور نیم اسب ، CM100 (قدرت 1 اسب )، ...... تا مدل CM550T با قدرت 5.5اسب سه فاز ساخته شده اند. هم چنین پمپ آب CM به پمپ آب سانتریفیوژ تک پروانه نیز معروف می باشد. از مزایای پمپ های آب بشقابی می توان به کارکرد کم صدا ، کم مصرف ، تعمیرات و نگهداری آسان آنها اشاره داشت. پروانه پمپ بشقابی CM پنتاکس از دو نوع نوریل یا برنج است و با پروانه نوریل تا حداکثر دمای 50درجه سانتیگراد و با پروانه برنج تا 90درجه سانتیگراد می تواند آب تمیز را انتقال دهد. هم چنین جنس بدنه این پمپ از چدن با شفت از جنس استنلس استیل می باشد. موتور قابل کوپل برای این پمپ سانتریفیوژ تکفاز با دور 2900 ، کلاس عایق بندی F با کلاس محافظت IP44 می باشد.

پمپ آب خانگی پروانه نوریل پنتاکس CM 50/00تکفاز با پروانه نوریل دارای حداکثر رنج آبدهی 5.4 مترمکعب برساعت و حداکثر ارتفاع 21.5 متر می باشد.